Wzdłuż wyboistej bocznej drogi od drogi krajowej nr 6, w dystrykcie Baray, w prowincji Kampong Thom, około dwóch godzin na północ od stolicy Phnom Penh, widok jest obcy większości ludzi w tym kraju.
W otoczeniu małych domostw uprawiających ryż i maniok, z palmami stanowiącymi jedyną spójną linię horyzontu, znajduje się narodowe boisko baseballowe w Kambodży.
„To mój sposób na relaks, to moje hobby”, mówi Nhem Thavy, biznesmen i poseł do prowincji Kampong Thom rządzącej Partii Ludowej w Kambodży. Siedząc w cieniu między bazą domową a pierwszą bazą, obserwował ostatnie rundy meczu Mistrzostw Świata U15 między dwiema drużynami z Phnom Penh. Trzy hektary ogrodzonej krótko skoszonej trawy to pierwszy krok w wizji Thavy, aby zobaczyć baseball rozgrywany w każdej prowincji w całej Kambodży.
Baseball z USA
Baseball cieszy się wściekłą popularnością w niektórych częściach Azji Wschodniej. Profesor uniwersytecki ze Stanów Zjednoczonych po raz pierwszy sprowadził baseball do Japonii w 1872 roku. Chrześcijańscy misjonarze z Compatriot przypisują ten sport 33 lat później - w Kambodży gra w baseball jest raczej nowsza.
Na początku 2000 roku amerykański Joeurt Puk, preferując pseudonim Joe Cook, stworzył szorstki diamentowy baseball na wiejskim polu w prowincji Kampong Chhnang, gdzie opuścił dziecko jako uchodźca w 1979 roku, a Azja Południowo-Wschodnia zyskała swoją najnowszą drużynę baseballową. Wychowany w Alabamie szef kuchni mógł ciężko pracować, tworząc sport w Kambodży, lobbując za materiałem i oficjalnym wsparciem oraz zbierając fundusze, aby zrealizować swoją wizję, ale napięcia doprowadziły do zmiany zarządzania i lokalizacji w 2013 roku.
Thavy przeniósł zespół ze swojej bazy w rodzinnej wiosce Cooka na zachodnim brzegu jeziora Tonle Sap, aby wylądować w swojej własnej rodzinnej dzielnicy w prowincji Kampong Thom. Thavy, podobnie jak Cook, spędził lata w USA po opuszczeniu Kambodży jako uchodźca. Thavy ma środki finansowe i siłę polityczną, aby wesprzeć zespół w dużej mierze sam - również nie był wielkim fanem baseballu.
„Po raz pierwszy zobaczyłem baseball, gdy miałem 13 lub 14 lat, kiedy grał w niego amerykański personel wojskowy w Phnom Penh, ale nie podobało mi się, ponieważ nikt nam nie wyjaśnił, co się dzieje”.
Widział to ponownie podczas studiów w Naval War College w Rhode Island w 1972 roku, ale dopiero po tym, jak był jednym z 32 000 wietnamskich i kambodżańskich uchodźców, którzy przeszli przez bazę wojskową Fort Indiantown Gap w Pensylwanii w 1975 roku, po raz pierwszy próbował grać.
„Próbowałem uderzyć piłkę, ale nie mogłem”, przypomniał sobie z uśmiechem. To wczesne wprowadzenie nie uczyniło go fanem i pomimo oglądania gry w telewizji podczas studiowania inżynierii i pracy dla takich firm jak Goodyear, Thavy twierdzi, że nadal uważał, że „bardzo wolno go ogląda”.
„Byłem znacznie bardziej podekscytowany futbolem [amerykańskim], zwłaszcza wczesnymi czerwonymi skórkami, ale kiedy zdecydowałem się wrócić w 1993 roku, musiałem coś przynieść” - powiedział. Wykluczał przynoszenie futbolu amerykańskiego ze względu na mniejszy rozmiar wielu Kambodży i nieodłączne niebezpieczeństwo związane z tym sportem.
„Więc myślałem, że baseball to ten” - mówi, zauważając, że w Kambodży istnieją dwie gry rodzime - jedna polegająca na uderzeniu małą piłką kijem, druga podobna do biegania po bazach - która pomogła mu przekonać, że baseball będzie pracuje tutaj.
Reprezentacja Kambodży
Początkowo drużyna narodowa uznała, że wygrywanie meczów w kraju, w którym króluje piłka nożna, jest nieco trudne. Ich pierwszy poważny test odbył się podczas Igrzysk Azji Południowo-Wschodniej (SEA) w Tajlandii w 2007 roku, gdzie przegrali w Malezji, Myanmarze, Indonezji, Filipinach i Tajlandii łącznie 113-13.
Krajowy trener i wiceprezes Kambodżańskiej Federacji Baseballowej, Tony Nishimura, został początkowo zatrudniony przez Thavy w 2009 roku. Nishimura po raz pierwszy zetknął się z kambodżańskim baseballem, kiedy poprowadził nowo utworzoną wietnamską drużynę narodową do gry przeciwko Kambodży w 2009 roku. Thavy wyjaśnił: „Wykopali nas z piekła [Wietnamu], Kambodżanie byli daleko przed nami”.
Wzrost w Azji Południowo-Wschodniej
W ostatniej dekadzie baseball w Azji Południowo-Wschodniej rozprzestrzenił się w szybkim tempie. Spośród 10 krajów wchodzących w skład bloku ASEAN tylko Laos i Wietnam nie są członkami azjatyckiej federacji baseballowej, która obejmuje 24 federacje członkowskie, w tym Mongolię i Afganistan, a także bardziej znane kraje, takie jak Japonia, Tajwan i Korea Południowa.
Wietnamski zespół powstał dopiero dwa lata przed podróżą do Kambodży i brakowało mu hojnych globalnych darowizn sprzętu, pieniędzy i autokarów, które Cook mógł pozyskać dla Kambodży. Połączenie chęci Nishimury i Thavy do sukcesu w baseballu oraz dostępu do regresu nie tylko przyniosło nowy profesjonalizm temu sportowi w Kambodży, ale także przesunęło uwagę.
„Nasz zespół jest nadal w dużej mierze taki sam, jak od 2009 roku. Najstarszy zawodnik ma 32 lata. Są rolnikami, rybakami, miejscowymi ludźmi”, wyjaśnia Nishimura, przy czym większość z nich była zainteresowana nieznanym wówczas sportem z obietnicą skromnego wynagrodzenia.
