Przewodnik dzikiej przyrody po szkockich górach

Highlands of Scotland są magnesem dla obserwatorów przyrody i nic dziwnego, dlaczego. Różnorodność życia tutaj jest naprawdę niezwykła, od jezior rozciągających się aż po Atlantyk, po szczyty najwyższych szczytów w Wielkiej Brytanii i wszędzie pomiędzy nimi. Ale co możesz zobaczyć i gdzie? W naszym przewodniku po florze i faunie góralskiej Szkocji odpowiadamy na te pytania.

Kiedy ludzie myślą o Highlands szkockim, często myślą o wysokich, pokrytych wrzosem górach, domach wielkich posiadłości do polowania na jelenie, cietrzew i bażanta. Jednak ten obraz Szkocji zmienia się, ponieważ osiedla zdają sobie sprawę z korzyści płynących z zachęcania innych roślin i dzikiej przyrody na lądzie - w tym korzyści z ekoturystyki. To dobra wiadomość - nie tylko dla dzikiej przyrody, ale także dla odwiedzających Szkocję, którzy mają teraz znacznie większą szansę zobaczenia niezwykłej przyrody z pierwszej ręki.

Winter Highlands © Chris Combe / Flickr

Niektórzy ludzie szukają drobnych szczegółów w przyrodzie, być może rzadkich chrząszczy lub porostów niszowych, ale ogólnie to większe i bardziej znane zwierzęta, które odwiedzający chcą zobaczyć - lub chcą doświadczyć krajobrazu, takiego jak sosny kaledońskie, nierówne szczyty górskie lub umiarkowane lasy deszczowe zachodniego wybrzeża. Highlands of Scotland ma wiele z tych różnych siedlisk - każde z własną wyspecjalizowaną florą i fauną oraz różnymi gatunkami.

Wokół wybrzeża gęstość i różnorodność dzikiej przyrody jest szczególnie bogata. Można tu znaleźć różne gatunki fok, morświnów, delfinów, a nawet wielorybów. Od Mull po Szetlandy i Inverness dostępne są rejsy dziką przyrodą na łodziach, często prowadzone przez byłych rybaków, którzy znają wody lepiej niż ktokolwiek inny. Druga co do wielkości ryba na świecie - pławiący się rekin - znajduje się w tych morzach, a czasem egzotycznych gatunków, takich jak słoniki czy żółwie skórzaste, które przybywają w coraz większej liczbie wraz z ciepłymi wodami.

Dolphin and Young, Chanonry Point © Peter Asprey / Wikimedia Commons

Obszar, w którym ocean styka się z lądem, przyciąga wielu ludzi, z wieloma pięknymi plażami i majestatycznymi klifami. To dobre miejsce, aby chodzić powoli, obserwując ruch wody i lądu - nigdy nie wiesz, co możesz zobaczyć. Beachcombing i rockpooling to zajęcia, które wiele osób tradycyjnie odrzuca jako dziecinne, ale wraz ze wzrostem zainteresowania światem przyrody, coraz więcej dorosłych bierze w nich udział. Możliwość zadawania pytań i udostępniania zdjęć swoich znalezisk w mediach społecznościowych jest niezwykle korzystna - nie tylko dla początkujących i amatorów, ale także dla naukowców. Z pewnością ma to miejsce w szkockich górach, gdzie obserwacje i zapisy gatunków wymagają tych dodatkowych danych, ponieważ jest po prostu tyle miejsca do objęcia! Większość wybrzeży szkockiego regionu Highland zawiera tu wydry i wiele gatunków ptaków; w tym maskonur, głuptak, ostrygojad, rybitwa i brzytwa.

Wydra © Christopher Allen / Flickr

W głębi lądu ukształtowanie terenu różni się w zależności od regionu Highlands. Kilka części ma bogate pola uprawne, inne są dzikie i nierówne, być może wrzosowiska lub karłowate i powiewane przez naturalny las. Różnorodność dzikiej przyrody różni się odpowiednio. Dwie odrębne formy przybrzeżne zasługują na szczególną uwagę.

Machair tworzy się na wybrzeżach, gdzie rozwiewany piasek tworzy bogatą równinę łąkową. Wyspy Hebrydy Zewnętrznej są prawdopodobnie najlepszym miejscem do zobaczenia tego, szczególnie w lecie, gdy kwitną dziesiątki tysięcy polnych kwiatów, przyciągając wiele rzadkich owadów i ptaków.

Machair © Lindy Buckley / Flickr

Umiarkowany las deszczowy jest taki, jak się wydaje (z podobnymi biomami występującymi w miejscach takich jak Nowa Zelandia i wybrzeże Kolumbii Brytyjskiej). Zachodnie wybrzeże Wyżyny było pokryte wilgotnym i splątanym lasem rozciągającym się na setki mil. Teraz są kieszenie, które przetrwały, ocieplone przez względnie łagodne temperatury wnoszone przez meksykański zatokę i utrzymane w wilgoci przez powszechne ulewne deszcze. W lasach dębowych żyje dużo życia, a jest to doskonałe miejsce do obserwowania gatunków takich jak kuna sosna, ruda wiewiórka, jeleń, borsuk, lis, dzik, a może nawet cienisty i niezwykle rzadki tygrys górski - szkocki żbik.

W przeszłości lasy sosnowe kaledońskie zajmowały większość wnętrz Wyżyny Szkockiej, a przeważającym gatunkiem była majestatyczna sosna zwyczajna, co czyni ją bardziej otwartym lasem niż wybrzeże. Problemem jest tu nadmierny wypas młodych drzew zbyt wielu jeleni. Tutaj, w miejscach takich jak rozległe Cairngorms, zwierzęta i ptactwo obejmują zwierzęta wspomniane dla umiarkowanych lasów deszczowych, ale także specjalistów, takich jak największy członek rodziny cietrzewów na świecie - głuszec, a także czubate cycki, krzyżówki i, ostatnio, ponownie wprowadzony bóbr. Istnieją plany potencjalnego ponownego wprowadzenia rysia w te i inne obszary, a także trwająca i kontrowersyjna dyskusja na temat wilków.

Im wyżej na zboczach gór Szkocji, drzewa stają się coraz krótsze, aż nie mogą już rosnąć. Tutaj krajobraz jest otwarty i narażony na silne wiatry, ujemne temperatury i duże opady śniegu. W tym obszarze życie jest ciężkie i nie powinno dziwić, że gatunek ten może przetrwać w arktyce, relikty z ostatniej epoki lodowcowej: trznadel śnieżny, parmigan i zając arktyczny. W tych górach jest także fantastycznym miejscem, w którym można zobaczyć niektóre z ptaków drapieżnych Szkocji, ze złotym orłem i wędrowcem gniazdującym na górskich klifach. Latem jeleń przenosi się na te alpejskie łąki, by utuczyć koleinę - lub ryk, jak to jest znane lokalnie - jesienią i późniejszą zimą.

To tylko smak tego, co Szkocja oferuje tym, którzy kochają przyrodę. Istnieją inne obszary Wyżyn, które mają własne gatunki, takie jak wrzosowiska, torfowiska, jeziora, tradycyjnie zadrzewione tereny i inne. Coraz częściej turystyka na tym obszarze staje się potężną siłą gospodarczą, a turystyka dzikiej przyrody jest jej dużą częścią. Dzika Szkocja będzie jeszcze długo dostępna.