Często mówi się, że piłka nożna jest ważniejsza niż życie i śmierć. Nieco hiperboliczny pomysł jest uważany na całym świecie, ale w Belgradzie nabiera dosłownego znaczenia. W stolicy Serbii jesteś albo czerwony i biały, albo czarno-biały. Oto historia Eternal Derby, najsilniejszej rywalizacji piłkarskiej Europy.
Na początku
Rywalizacja między Partizanem a Czerwoną Gwiazdą w Belgradzie to znacznie więcej niż tylko futbol. Obie organizacje prowadzą wiele dyscyplin sportowych, ale toczy się tu zarówno wojna ideologiczna, jak i sport. Ważność tematu ze zwykłymi ludźmi można powiedzieć po ilości graffiti w całym mieście, a deklaracje lojalności wobec Czerwonej Gwiazdy i Partizana zajmują drugie miejsce po Kosowie.
Spór między Czerwoną Gwiazdą a Partizanem trwa od ponad 70 lat. Nienawiść jest namacalna, ale żadna ze stron nie przyzna się do tego, jak podobne są oba kluby. Czerwona Gwiazda (Crvena zvezda, po serbsku) powstała jako pierwsza, cztery miesiące przed dniem powstania Partizana. Oba kluby zostały utworzone przez instytucje polityczne, a Czerwona Gwiazda była zespołem ministerstwa spraw wewnętrznych, a Partizan był oficjalną stroną armii jugosłowiańskiej, a ich stadiony są oddalone o niespełna milę. Pierwszy mecz między nimi miał miejsce w styczniu 1947 roku i zakończył się zwycięstwem 4-3 dla the Reds.
FK Partizan w 1966 r. © Ron Kroon, Anefo / WikiMedia Commons
Dominacja
Stwierdzenie, że te dwie drużyny zdominowały serbski futbol, byłoby dużym niedopowiedzeniem. Od rozpadu Jugosławii na początku lat 90. XX wieku w niezależnej serbskiej lidze piłkarskiej grało 25 sezonów. Partizan i Red Star dzielą między sobą 24 tytuły, a FK Obilić jest jedyną drużyną, która przełamała to drażnienie w kontrowersyjnych okolicznościach w 1998 roku. Drużyny Belgradu zajęły pierwsze i drugie miejsce w lidze 22 razy na 25.
Jugosłowiańska Pierwsza Liga była znacznie bardziej konkurencyjną konkurencją, ale drużyny z Belgradu wciąż stoją wysoko na szczycie tablicy honorów. Partizan wygrał 11 tytułów, z których tylko 19 poprawiło się dzięki rywalom z różnych miast.
Red Star była mistrzynią Europy w 1991 r. © vedi sotto / WikiMedia Commons
Fani
W XXI wieku sprawy na boisku stały się drugorzędne w stosunku do bitwy między dwoma zestawami zapalonych fanów. Na północ od trybuny siedzą (no, stoją) ultras Red Star, znane jako Delje (Heroes). Nazwa zaczęła być popularna dopiero w latach osiemdziesiątych, a firma została oficjalnie ochrzczona dopiero w 1989 roku. Delje składają się z czterech głównych podgrup, a walka nie jest niczym niezwykłym.
Czerwona Gwiazda ma swoich Bohaterów, ale Partizan ma grabarzy. To nie jest takie dziwne stwierdzenie, ponieważ hardkorowi fani Partizana znani są jako Grobari (oczywiście Grabarze). Nazwę nadali im fani Czerwonej Gwiazdy, przewidywalnie nawiązując do czarno-białych kolorów Partizana. Fani Partizana przyjęli go jako swój własny, i jest to oficjalny tytuł fanów od 1970 roku.
Piłka nożna jest drugorzędna w stosunku do fanów, a zwolennicy Red Star w szczególności byli zaangażowani w wiele ważnych wydarzeń politycznych w ciągu ostatnich 30 lat. Zamieszki rozpoczęte przez Delje w meczu z Dinamo Zagrzeb są uważane przez niektórych za prawdziwy punkt wyjścia do chorwackiej wojny o niepodległość, a najbardziej jadowite elementy fanów Czerwonej Gwiazdy brały udział w wojnach jako członkowie różnych milicji.
Serbska piłka nożna stała się bardziej znana z przemocy wśród fanów w ostatnich latach © Fotosr52 / Shutterstock
