Głęboko pod powierzchnią najbardziej niesławnej kopalni Boliwii hordy robotników łamią skaliste ściany tunelu, mając nadzieję na znalezienie choćby fragmentu cennej rudy srebra. Ich praca jest niezwykle niebezpieczna, ponieważ pochłania średnio 14 żyć każdego miesiąca. Aby zminimalizować ryzyko, górnicy składają hołd władcy podziemi, podobnego do diabła bóstwa znanego jako El Tio.
Cerro Rico (bogata góra) jest bogatą w srebro i cynę gotową krową, która sfinansowała dużą część hiszpańskiej kolonizacji nowego świata. Tylko z tej góry wydobyto około dwóch miliardów uncji rudy srebra, przynosząc niezrównane bogactwo konkwistadorom, którzy wysłali znaczną część łupów z powrotem do ojczyzny. Ale takie bogactwa kosztowały wiele. Szacuje się, że osiem milionów niewolników zginęło podczas pracy w kopalni podczas ery kolonialnej, co było przerażającą postacią, która przyniosła mu przydomek „Góra zjadająca ludzi”.
Danielle Pereira z Cerro Rico w tle © Danielle Pereira / Flickr
Chociaż od tego czasu standardy bezpieczeństwa znacznie się poprawiły, Cerro Rico nadal jest szokująco niebezpiecznym miejscem pracy. Kopalnia została prawie całkowicie wyczerpana, co oznacza, że zawalenia się tuneli są powszechne. Jeszcze bardziej śmiercionośni pracownicy cierpią na krzemicę, chorobę układu oddechowego spowodowaną wdychaniem toksycznych cząstek pyłu. Średnia długość życia osób niefortunnych, by wykroić karierę poza górą, wynosi zaledwie 40.
Aby zrekompensować niebezpieczeństwa, górnicy z epoki kolonialnej zaczęli szczególnie ostrożnie czcić diabła. Określany jako El Tio, jest połączeniem rdzennych bóstw Supay i Huari z Szatanem chrześcijaństwa. Te złowrogie praktyki trwają do dziś, gdy górnicy oddają hołd wizerunkowi rogatego stworzenia o kozich rysach w zamian za ochronę w ich ciemnym i notorycznie niebezpiecznym miejscu pracy. Jeśli zostanie zaniedbany, mówi się, że El Tio rozgniewał się i uwolnił swój gniew na robotników poniżej.
Młody górnik © MM / Flickr
Górnicy Cerro Rico składają codzienne ofiary swojemu najbliższemu posągowi El Tio, którego jest wielu, w przekonaniu, że tego dnia pozwolą im wrócić do domu. Według wiary diabeł nie lubi być pozostawiony samemu sobie. Górnicy idą i siedzą z idolem, aby dotrzymać mu towarzystwa, dzieląc razem swoje ulubione wady alkoholu i papierosów.
Górnik z El Tio © Robert Cutts / Flickr
Każdego roku, 1 sierpnia, grupa yatari (rdzennych lekarzy-czarownic) odwiedza Cerro Rico, aby złożyć rytualną ofiarę w nadziei na uspokojenie diabła poniżej. Jedna lub więcej lam zostaje zabitych na zewnątrz kopalni, a ich krew jest rozmazana nad wejściem, maszynerią i aktywnymi żyłami rudy. Serce lamy jest następnie usuwane i zabrane do środka, aby zostać umieszczone u stóp posągu. Po krwawej ceremonii wszyscy muszą opuścić kopalnię, aby dać El Tio trochę czasu na posiłek.
Całe to oddawanie czci diabłu stwarza wyjątkowy konflikt interesów. Górnicy to przecież pobożni katolicy i zwykli chodzący do kościoła. Co ciekawe, znaleźli sposób na całkowite rozdzielenie swoich dwóch przeciwstawnych przekonań. Bóg jest czczony jako władca świata powyżej, podczas gdy El Tio jest panem kopalń poniżej. Aby zastosować się do tego przekonania, El Tio nigdy nie jest wydobywane z kopalni (spodziewaj się w formie tańca), podczas gdy w świecie podziemnym zabrania się wypowiadania czegokolwiek związanego z chrześcijaństwem.
